Plan wycieczki w Góry Świętokrzyskie na 3 dni – co warto zobaczyć?

Góry Świętokrzyskie – gdzie leżą i czym się wyróżniają?

Góry Świętokrzyskie znajdują się w centralno-wschodniej Polsce, na obszarze województwa świętokrzyskiego. To jedno z najstarszych pasm górskich w Europie – ich wiek szacuje się na ponad 500 milionów lat. Zbudowane głównie z piaskowców i kwarcytów kambryjskich, kształtowały się w erze paleozoicznej i były świadkami kilkukrotnych ruchów górotwórczych.

Topografia Gór Świętokrzyskich jest łagodna – najwyższy szczyt, Łysica, osiąga zaledwie 612 metrów n.p.m. To jednak nie wysokość stanowi o ich wyjątkowości. Charakterystyczne gołoborza, czyli rumowiska skalne, dają surowy i nieco mistyczny krajobraz. Lasy, głównie jodłowe i bukowe, porastające pasma Łysogór i Pasma Jeleniowskiego, kryją wiele unikalnych siedlisk przyrodniczych. Świętokrzyski Park Narodowy, utworzony w 1950 roku, chroni zaś najcenniejsze fragmenty tej przyrody.
Warto poszukać noclegów w Górach Świętokrzyskich aby mieć więcej czasu na zwiedzanie tego regionu Polski. My przedstawiamy Wam opcję zwiedzania na 3 dni! 

Dzień 1: Święty Krzyż, Łysa Góra i Puszcza Jodłowa

Święty Krzyż i klasztor na Łysej Górze

Pierwszy dzień warto rozpocząć od najważniejszego duchowego i kulturowego miejsca w regionie – Świętego Krzyża, zwanego również Łysą Górą. To drugi co do wysokości szczyt w Górach Świętokrzyskich (595 m n.p.m.), od wieków uważany za miejsce magiczne. W czasach przedchrześcijańskich była to góra kultowa, gdzie odprawiano pogańskie obrzędy. W średniowieczu na jej szczycie powstał benedyktyński klasztor, a dziś opiekują się nim Misjonarze Oblaci. Szczególnie cenna jest przechowywana tu relikwia Krzyża Świętego – stąd nazwa miejsca. Sam klasztor to perełka architektury barokowej, z częściowo zachowanymi romańskimi i gotyckimi elementami. Warto odwiedzić także muzeum misyjne oraz wejść na taras widokowy, z którego przy dobrej pogodzie można dostrzec nawet odległe pasma górskie.

fot.  Tomasz Wos / Shutterstock.com

Gołoborza – skalne serce Świętokrzyskiego Parku Narodowego

Wędrując szlakiem z Nowej Słupi, trafimy na najbardziej znane gołoborze – ogromne pole skalne pokryte ostrymi, kwarcytowymi głazami. Te geologiczne twory powstały na skutek wielowiekowego wietrzenia skał i przypominają o surowych warunkach klimatycznych sprzed tysięcy lat. Jest to osobliwość geologiczna, ale też siedlisko rzadkich mchów i porostów.

Puszcza Jodłowa – cisza prastarego lasu

Cały obszar Świętego Krzyża otacza Puszcza Jodłowa – niegdyś symbol świętokrzyskiej dzikości i inspiracja dla Stefana Żeromskiego. Gęsty, chłodny las składa się głównie z jodły pospolitej i buka. Przechadzka przez tę zieloną krainę pozwala wyciszyć się i odczuć kontakt z naturą. To idealne zakończenie pierwszego dnia.

• Nocleg Góry Świętokrzyskie: W przypadku tak zaplanowanego dnia wycieczki, najlepsze na nocleg będą okolice Nowej Słupi lub Huty Szklanej. 

Dzień 2: Chęciny, Jaskinia Raj, Kadzielnia i Kielce

Zamek w Chęcinach – tajemnicza warownia

Drugiego dnia warto odwiedzić jeden z najbardziej rozpoznawalnych zabytków regionu – gotycki Zamek Królewski w Chęcinach. Usytuowany na wapiennym wzgórzu, zamek z XIII wieku pełnił funkcję rezydencji królewskich, skarbca i więzienia. Zwiedzanie jego baszt i murów pozwala przenieść się w czasy Kazimierza Wielkiego czy królowej Bony. Z wieży rozciąga się malowniczy widok na pasma Gór Świętokrzyskich, doliny i okoliczne wioski.

Jaskinia Raj – krasowy cud natury

Kilka kilometrów od Chęcin znajduje się Jaskinia Raj – prawdziwa perełka wśród polskich jaskiń. Mimo niewielkiej długości (ok. 240 m dostępne dla turystów), jaskinia zachwyca bogactwem nacieków – stalaktytów, stalagmitów, kolumn i zasłon naciekowych. Panuje tu stała temperatura 9°C i wysoka wilgotność. 

UWAGA! Zwiedzanie odbywa się w grupach z przewodnikiem i trwa około 45 minut – warto wcześniej zarezerwować wejściówkę online.

Rezerwat Kadzielnia – geologiczna metropolia w sercu Kielc

Popołudnie można spędzić w Kielcach, odwiedzając Rezerwat Kadzielnia – dawny kamieniołom wapienia, dziś przekształcony w atrakcyjne miejsce rekreacji. Poza amfiteatrem i ścieżkami spacerowymi znajdziemy tu kompleks jaskiń z możliwością zejścia do podziemi. Spacer wśród stromych ścian wapiennych to jak podróż przez dzieje Ziemi, widoczne w odkrytych warstwach skał. Kadzielnia to także centrum kultury i wydarzeń – latem odbywają się tu koncerty i spektakle.

A wieczorem spacer po Kielcach! 

Spacer po Kielcach to niezwykle przyjemna podróż przez miasto, które stanowi harmonijny mariaż zabytków z nowoczesna architekturą. Wędrówkę warto rozpocząć na Rynku z odrestaurowanymi kamienicami i klimatycznymi kawiarniami, a następnie udać się w stronę Pałacu Biskupów Krakowskich – jednej z najlepiej zachowanych barokowych rezydencji w Polsce, dziś mieszczącej Muzeum Narodowe w Kielcach. Spacerując ulicą Sienkiewicza, głównym deptakiem miasta, można podziwiać zabytkowe budynki, galerie i urokliwe sklepy. Miasto otaczają tereny zielone – Park Miejski im. Staszica oraz Wietrznia i wspomniana Kadzielnia – dawne kamieniołomy, przekształcone w malownicze rezerwaty geologiczne z trasami spacerowymi i punktami widokowymi. 

fot. Sergey Dzyuba/shutterstock.com

• W drugim dniu wycieczki proponujemy zostać na nocleg w Kielcach. 

Dzień 3: Bodzentyn, Tokarnia, Święta Katarzyna

Ruiny zamku w Bodzentynie – pomnik przeszłości

Dzień trzeci warto rozpocząć od wizyty w Bodzentynie – niewielkiej miejscowości, niegdyś ważnej siedziby biskupiej. Zamek wzniesiony w XIV wieku był przez wieki centrum administracyjnym i kulturalnym regionu. Dziś jego ruiny, choć częściowo zniszczone, wciąż zachwycają urodą – szczególnie w porannej mgle, gdy tworzą malowniczy krajobraz z górami w tle.

Muzeum Wsi Kieleckiej w Tokarni – podróż w do historii wsi

Kolejnym punktem dnia jest Tokarnia – skansen, który na ponad 60 hektarach prezentuje dawne życie wsi kieleckiej. Chałupy z XIX wieku, młyn wodny, karczma, dworek szlachecki – wszystko urządzone z dbałością o szczegóły. Organizowane są tu pokazy rzemiosł, warsztaty i festyny folklorystyczne. Jest to doskonałe miejsce, by zobaczyć, jak wyglądało codzienne życie przed epoką elektryczności.

Święta Katarzyna i Łysica – duchowość i przyroda

Na zakończenie wyprawy – spacer na Łysicę, najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich. Trasa ze Świętej Katarzyny wiedzie przez lasy bukowe i skalne ścieżki. Na szczycie – krzyż i kamienna tablica. W Świętej Katarzynie warto również zobaczyć źródełko św. Franciszka, według legendy mające właściwości lecznicze. To miejsce emanuje spokojem i zamyśleniem – doskonałe do refleksji po intensywnym zwiedzaniu.

Trzy dni w Górach Świętokrzyskich to podróż przez epoki: od prehistorycznych skał, przez średniowieczne zamki, aż po tradycję polskiej wsi. Jest to region dla osób, które szukają pięknych widoków, opowieści zapisanych w murach, ziemi i kulturze. 

Choć niewielkie, Góry Świętokrzyskie mają ogromny turystyczny potencjał, który wystarczy je odkryć!