Sandomierz – „mały Rzym” na wyciągnięcie ręki. Atrakcje, które musisz zobaczyć

Pierwsze ślady ludzkiej obecności w rejonie Sandomierza sięgają epoki neolitu. Rangę Sandomierza w historii Polski poświadczają także zapisy Galla Anonima. W czasach rozbicia dzielnicowego miasto pełniło funkcję stolicy Księstwa Sandomierskiego, a jego rola była nie do przecenienia. Miasto, którego nazwa wywodzi się prawdopodobnie od legendarnego założyciela Sudomira, w najstarszych dokumentach nosiło formy: Sędomierz, Sędomir albo Sandomiria.

Co warto zobaczyć w Sandomierzu?

• Ratusz – XIV-wieczna perełka.
• Brama Opatowska – zbudowana jako część murów obronnych miasta.
• Podziemna Trasa Turystyczna – fascynujące korytarze pod miastem.
• Zamek Królewski – siedziba muzeum okręgowego.
• Wąwóz Królowej Jadwigi – klimatyczne miejsce w sercu przyrody.
• Katedra Narodzenia Najświętszej Maryi Panny – z freskami i legendami.
• Zbrojownia Rycerska – interaktywne muzeum.
• Góry Pieprzowe – najstarsze góry w Polsce.

Ratusz i Podziemna Trasa Turystyczna

Zwiedzanie warto rozpocząć od rynku Starego Miasta. To tutaj dumnie stoi XIV-wieczny ratusz, uważany za jeden z najpiękniejszych przykładów architektury w Polsce. Otaczające go kamienice, w tym Kamienica Oleśnickich, tworzą niezapomniany klimat. 

Fot. Robson90 / Shutterstock.com

Urokliwe uliczki prowadzą z rynku w różne zakątki miasta. Jedną z nich jest ul. Opatowska, na której można odpocząć w jednej z wielu kawiarni i restauracji, by potem dalej ruszyć na odkrywanie Sandomierza i trafić np. na Podziemną Trasę Turystyczną.

Podziemna Trasa Turystyczna to sieć dawnych piwnic i składów kupieckich, które połączono w system korytarzy. Schodząc pod ziemię, można odkryć aż 34 pomieszczenia, niektóre z nich sięgają nawet 12 metrów pod ziemię. Trasa jest pełna legend i opowieści związanych z historią miasta.

Zamek Królewski i Wąwóz Królowej Jadwigi

Na Wzgórzu Zamkowym w Sandomierzu znajduje się Zamek Królewski z historią sięgającą czasów Kazimierza Wielkiego. To on postawił murowaną twierdzę na miejscu drewnianego grodu, by chronić miasto przed Tatarami. Zamek był wielokrotnie przebudowywany. Dziś mieści się tu muzeum, które gromadzi eksponaty z dziedziny sztuki, archeologii, a także unikatową biżuterię z krzemienia pasiastego.

Fot. Nowaczyk / Shutterstock.com

Niedaleko centrum miasta znajduje się Wąwóz Królowej Jadwigi. Jego wysokie, porośnięte korzeniami ściany tworzą momentami wręcz mistyczny klimat. Podobnie jak sandomierska katedra będąca arcydziełem gotyckiej architektury. Jej wnętrza zdobią bogate freski, a także kontrowersyjny obraz, przedstawiający męczeństwo chrześcijan, który odnosi się do fałszywych legend o mordach rytualnych. Katedra odegrała ważną rolę w kryminale „Ziarno prawdy” Zygmunta Miłoszewskiego, którego akcja rozgrywa się właśnie w Sandomierzu.

Rycerska zbrojownia i Góry Pieprzowe

Zbrojownia Chorągwi Rycerstwa Ziemi Sandomierskiej spodoba się dzieciom i dorosłym. Tutaj można przymierzyć rycerską zbroję, dotknąć broni i poczuć się jak dawny wojownik. Można tutaj przymierzyć zbroje rycerskie, wziąć do ręki miecz, kuszę albo halabardę. Zbrojownia posiada bowiem dużą ekspozycję broni: piki, halabardy, włócznie, tarcze, hełmy, armaty, muszkiety. Jest tutaj dostępna nawet tzw. katownia, z dybami, pręgierzem i maskami hańbiącymi.

Fot. prawdopodobnie Macieias~commonswiki (na podstawie szablonu praw autorskich)

Kilka kilometrów od Sandomierza znajdują się Góry Pieprzowe – malownicze wzgórza, które oferują doskonałe widoki i możliwość odpoczynku wśród przyrody. Podobno zwłaszcza maj jest w tych górach bardzo urokliwy. Wyjątkowy zapach i wszechobecna zieleń są rozkoszą dla zmysłów. Góry są położone na czerwonym szlaku łączącym Gołoszyce z Piotrowicami. Budulcem gór są liczące 500 milionów lat utwory kambryjskie, łupki oraz kwarcyty. Pod naporem erozji przemieniają się w grubo mielony pieprz.

Muzeum Diecezjalne w Domu Długosza w Sandomierzu 

Muzeum jest miejscem pełnym niezwykłych skarbów. Jednym z nich są rękawiczki królowej Jadwigi. Muzeum powstało w 1902 roku z inicjatywy ks. Józefa Rokosznego, który urzeczywistnił w ten sposób myśl otaczania opieką zabytków. Pierwsze zabytki gromadzono w kapitularzu katedry pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Sandomierzu. 

Podczas badań archeologicznych w pobliżu kościoła św. Jakuba odkryto z kolei szachy z XI lub XII wieku, wystrugane z rogu jelenia.

Fot. autorstwa Przykuta - Own work, CC BY-SA 3.0

Nieopodal, podczas karczowania lipy w 1910 roku w ogrodzie benedyktynek przy kościele św. Michała, natrafiono na królewską koronę podróżną, przypisywaną Kazimierzowi Wielkiemu. Wykonano ją ze stopu miedzi i srebra, a ozdobiono imitacjami szmaragdów, szafirów i kryształów górskich. Znaleziono ją wraz z hełmem i grotem włóczni.

Sandomierz, z jego niepowtarzalnym urokiem i bogatą historią, czeka na Ciebie z otwartymi ramionami. Każdy zakątek tego malowniczego miasta opowiada własną wyjątkową historię. Niezależnie od tego, czy jesteś miłośnikiem historii, kultury czy po prostu pięknych widoków, Sandomierz z pewnością Cię zachwyci.