Szlak naftowy w Polsce - od pierwszej kopalni na świecie, po dzisiejsze wydobycie ropy

Światowe wydobycie ropy zaczęło się w Polsce!

Początki przemysłu naftowego w Polsce sięgają połowy XIX wieku, kiedy to na terenach dzisiejszego Podkarpacia zaczęto dostrzegać naturalne wycieki ropy naftowej, zwanej wówczas olejem skalnym. Surowiec ten był już znany wśród miejscowej ludności, jednak dopiero badania i eksperymenty farmaceuty Ignacego Łukasiewicza pozwoliły na jego skuteczne przetwarzanie i praktyczne wykorzystanie. 

Kluczowy moment nastąpił w 1854 roku, kiedy to Łukasiewicz, wspólnie z przedsiębiorcą Tytusem Trzecieskim i właścicielem ziemskim Karolem Klobassą-Zrenckim, założył w Bóbrce pierwszą na świecie kopalnię ropy naftowej. Początkowo ropa była wydobywana z płytkich szybów zwanych kopankami, takich jak „Franek” i „Janina”, gdzie surowiec pozyskiwano ręcznie. Wkrótce jednak zastosowano bardziej zaawansowane metody wiercenia, co pozwoliło na zwiększenie skali produkcji. 

Kopalnia w Bóbrce dała początek nowoczesnemu przemysłowi naftowemu, który stopniowo rozwinął się na większą skalę, zmieniając gospodarkę regionu i wpływając na rozwój światowego sektora energetycznego. Dziś Bóbrka jest uznawana za kolebkę światowego przemysłu naftowego, a jej historia i zabytkowe kopanki można podziwiać w Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego, które przybliża fascynujące początki tej branży.

Szlak Naftowy w Polsce – podróż śladami historii wydobycia 

Szlak Naftowy to transgraniczna trasa turystyczna łącząca miejsca związane z narodzinami i rozwojem przemysłu naftowego. Główna oś szlaku przebiega przez miejscowości takie jak Jasło, Krosno, Sanok, Lesko, Ustrzyki Dolne, a po stronie ukraińskiej – Sambor, Borysław, Drohobycz i Lwów. Co można zobaczyć na trasie?

fot. Marcin Pokrzywnicki/shutterstock

• Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza w Bóbrce to najstarsza na świecie, działająca od 1854 roku, kopalnia ropy naftowej, założona przez Ignacego Łukasiewicza. Na terenie muzeum można zwiedzać oryginalne szyby naftowe, takie jak "Franek" i "Janina", a także zobaczyć zabytkowe urządzenia wiertnicze oraz ekspozycje multimedialne poświęcone historii przemysłu naftowego. ​
• Skansen Przemysłu Naftowego "Magdalena" w Gorlicach prezentuje historię wydobycia ropy naftowej w regionie gorlickim. Na jego terenie znajdują się m.in. zabytkowe wieże wiertnicze oraz inne urządzenia związane z przemysłem naftowym. 
• Muzeum Przemysłu Naftowego i Etnografii w Libuszy. Prywatne muzeum założone w 1977 roku przez Annę i Tadeusza Pabisów. W jego zbiorach znajduje się ponad 1000 eksponatów związanych z przemysłem naftowym i etnografią, w tym destylarnia ropy naftowej, narzędzia wiertnicze oraz dokumentacja starych kopalń.
• Zabytkowe kopalnie ropy naftowej w regionie gorlickie. W miejscowościach takich jak Siary, Kryg czy Lipinki można zobaczyć historyczne kopalnie ropy naftowej oraz zachowane urządzenia wiertnicze, które świadczą o bogatej tradycji naftowej tego regionu. ​

Polecamy skorzystanie z oferty noclegów w Gorlicach lub okolicy, jako doskonałej bazy wypadowej do zwiedzania całej trasy. 

Trasa śladami Ignacego Łukasiewicza - wspaniała lekcja historii dla rodzin z dziećmi 

Ignacy Łukasiewicz, pionier przemysłu naftowego i wynalazca lampy naftowej, związany był z wieloma miejscowościami, w których realizował swoje przełomowe projekty. Oto niektóre z nich:​

• Bóbrka: W tej miejscowości w 1854 roku Łukasiewicz założył pierwszą na świecie kopalnię ropy naftowej. Obecnie znajduje się tam Muzeum Przemysłu Naftowego i Gazowniczego im. Ignacego Łukasiewicza, gdzie można zobaczyć oryginalne urządzenia wiertnicze oraz poznać historię początków przemysłu naftowego. ​
• Gorlice: W tym mieście Łukasiewicz prowadził badania nad destylacją ropy naftowej i skonstruował pierwszą uliczną lampę naftową, która została zapalona na gorlickim rynku w 1854 roku. Dziś Gorlice nazywane są "Miastem Światła" na cześć tego wydarzenia. 
• Jasło: W latach 1857–1864 Łukasiewicz prowadził aptekę w Jaśle. W tym czasie założył również pierwszą destylarnię ropy naftowej w pobliskich Ulaszowicach. Na budynku dawnej apteki znajduje się tablica upamiętniająca jego działalność. 
• Kraków: W 1850 roku Łukasiewicz rozpoczął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, gdzie zdobywał wiedzę z zakresu chemii i farmacji, co później wykorzystał w swoich badaniach nad ropą naftową. ​Jeśli szukasz noclegu w Krakowie polecamy Ci szczególnie apartamenty, które robią się niezwykle popularne wśród turystów szukających noclegu w tym mieście.
• Zręcin: W tej miejscowości Łukasiewicz ufundował kościół w stylu neogotyckim, który powstał w latach 1872–1877. Po śmierci został pochowany na miejscowym cmentarzu, a jego grób do dziś jest miejscem pamięci. 

Łukasiewicz był również związany z miejscowościami takimi jak Chorkówka, gdzie mieszkał, prowadził działalność społeczną i gdzie spoczywa na lokalnym cmentarzu oraz Krosno, gdzie angażował się w rozwój lokalnej społeczności. ​

Te miejscowości stanowią ważne punkty na mapie dziedzictwa Ignacego Łukasiewicza i są świadectwem jego wkładu w rozwój przemysłu naftowego oraz działalności społecznej.

Współczesne wydobycie ropy naftowej może Cię zaskoczyć!

Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że Polska, mimo iż nie jest światową potęgą naftową, nadal prowadzi wydobycie ropy naftowej, a jej złoża są eksploatowane głównie na południu kraju. Podkarpacie, będące kolebką światowego przemysłu naftowego, wciąż pozostaje najważniejszym regionem wydobywczym, gdzie działają kopalnie zarządzane przez Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo (PGNiG) oraz prywatne firmy zajmujące się poszukiwaniem i eksploatacją surowców energetycznych. Choć skala wydobycia nie dorównuje historycznym czasom XIX wieku, Polska nadal pozyskuje ropę naftową w sposób opłacalny, a w ostatnich latach rośnie zainteresowanie nowymi odwiertami, zwłaszcza w Karpatach i na Niżu Polskim.

Podkarpacie, dzięki swojemu specyficznemu ukształtowaniu geologicznemu, nadal dostarcza znaczących ilości ropy, a eksploatowane złoża koncentrują się w rejonie Jasła, Krosna, Sanoka i Gorlic. Przykładem może tu być kopalnia ropy w miejscowości Jaszczew w Gminie Jedlicze gdzie codziennie można zobaczyć w pracy imponujące kiwony pompujące czarne złoto z ziemi. 

Dlaczego warto odwiedzić Szlak Naftowy?

Podążając Szlakiem Naftowym, można nie tylko zgłębić historię przemysłu naftowego, ale także podziwiać piękno karpackiej przyrody i różnorodność kulturową regionu. To doskonała okazja, by zboczyć, jak przełomowe zdobycze technologiczne XIX wieku, wpłynęły na rozwój gospodarczy i społeczny tych terenów. Zwiedzanie miejsc związanych z Ignacym Łukasiewiczem, wynalazcą lampy naftowej, pozwala docenić wkład Polski w światowy postęp technologiczny.​

Szlak Naftowy to fascynująca podróż w czasie, ukazująca, jak pasja i determinacja jednostek przyczyniły się do powstania przemysłu, który zmienił oblicze świata!

CIEKAWOSTKA DLA DOCIEKLIWYCH! Pierwsza na świecie uliczna lampa naftowa została zapalona w Gorlicach w 1854 roku, a jej wynalazcą był Ignacy Łukasiewicz, pionier przemysłu naftowego. To wydarzenie stanowiło przełom w historii oświetlenia miejskiego, zastępując drogie i mało wydajne lampy olejowe znacznie bardziej ekonomicznym i wydajnym rozwiązaniem.