Opłaty za parkingi prywatne - "mandaty" z parkingów prywatnych - czy płacić?

Zacznijmy od ciekawego przykładu z Sopotu!

W Sopocie doszło do niepokojącego incydentu. Para niemieckich turystów zaparkowała swój samochód nocą w okolicach hotelu w centrum miasta. W pewnym momencie podszedł do nich mężczyzna, około 53-letni, który przedstawił się jako parkingowy i zażądał opłaty za postój. Gdy turyści odmówili zapłaty, mężczyzna w odwecie odkręcił jedną z tablic rejestracyjnych ich pojazdu i odszedł z nią.

Na miejsce szybko została wezwana policja, która dzięki sprawnej interwencji zidentyfikowała i zatrzymała sprawcę. 

Do zdarzenia doszło w rejonie ulicy Ceynowy, w bezpośrednim sąsiedztwie hotelu Sheraton, czyli w jednym z najbardziej uczęszczanych miejsc przez turystów. Czy to incydent odosobniony? Nie, policja potwierdza nasilenie podobnych prób oszustw latem. Fałszywi parkingowi często pojawiają się w sezonie nadmorskim w miejscowościach turystycznych. Ponadto

Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) otrzymuje liczne skargi nie tylko na oszustwa „parkingowych”, ale również na rosnące opłaty dodatkowe – często w wysokości 200–300 zł za rzekomy brak biletu parkingowego – jako nieproporcjonalne i budzące wątpliwości konstytucyjne. Dlatego tak ważne jest poznanie własnych praw. 

Przepisy dotyczące parkingów prywatnych w Polsce (stan na 2025 r.)

Parking prywatny różni się prawnie od miejskiej strefy płatnego parkowania (SPP). Poniżej znajdziesz najważniejsze przepisy i zasady, które regulują ich działanie. Podstawa prawna: umowa cywilnoprawna, a parking prywatny to teren prywatny lub komercyjny, na którym:

• właściciel (lub zarządca) ustala własne zasady postoju,
• użytkownik zawiera umowę cywilną – często milczącą, przez fakt wjazdu (zgodnie z art. 60 Kodeksu cywilnego – tzw. dorozumiane zawarcie umowy).

WAŻNE: To nie są opłaty publicznoprawne – nie można mówić o "mandacie", tylko o karze umownej lub opłacie dodatkowej.

Wymogi legalności działania parkingu prywatnego

Aby pobieranie opłat i ewentualnych kar było zgodne z prawem, parking musi spełnić następujące warunki:

• Jasne oznakowanie
• Wyraźnie widoczne przy wjeździe tablice z regulaminem, stawkami, godzinami poboru opłat.
• Informacja o właścicielu lub operatorze parkingu (nazwa, adres, NIP – forma działalności).

Regulamin parkingu prywatnego

• Określa warunki umowy, w tym:
• wysokość opłat i sposób ich pobierania,
• ewentualne opłaty dodatkowe (np. za brak biletu),
• sposób reklamacji.

Kara umowna za brak opłaty na parkingu prywatnym

• Może być nałożona tylko wtedy, gdy:
• została przewidziana w regulaminie,
• regulamin był dostępny i czytelny,
• użytkownik zawarł umowę (np. przez wjazd lub pozostawienie auta na oznakowanym terenie).

 "Mandaty" z prywatnych parkingów – co warto wiedzieć

Wezwanie do zapłaty (np. za szybą) NIE JEST mandatem – to roszczenie cywilne. Firma parkingowa nie ma prawa do egzekwowania opłaty przymusowo (bez wyroku sądu). Użytkownik ma prawo złożyć reklamację – i odmówić zapłaty, jeśli:

• nie było oznakowania,
• regulamin był nieczytelny lub nie był zaakceptowany,
• kara była nieproporcjonalna (np. 300 zł za brak biletu na 10 minut).

Ramy prawne – co może zrobić gmina i co wolno „parkingierowi”?

• Miejskie strefy płatnego parkowania (SPP i ŚSPP) SPP (zwykła strefa) – opłata do 0,15% minimalnego wynagrodzenia, czyli ok. 6,99 zł za pierwszą godzinę w 2025 r. 
• ŚSPP (śródmiejska) – maksymalnie 0,45%, co daje nawet 20,99 zł za 60 min. 

Większość miast stosuje praktycznie stawki rzędu 5–7 zł/h; tylko nieliczne sięgają limitu 0,15%. ŚSPP dopiero zaczynają być wprowadzane (np. Wisła planuje je wprowadzić). Jednak zdarzają się kontrowersyjne przypadki, takie jak Kraków, który od 4 sierpnia 2025 wprowadził progresję stawek – np. w strefie A za 1 h: 9 zł, za 2 h: 10 zł, 3 h: 11 zł – a następnie 9 zł. Dla posiadaczy Karty Krakowskiej obowiązują niższe stawki OEM tug as 6 zł → 7 zł → 8 zł. 

Rekomendacje praktyczne dotyczące parkingów

• Dla turystów: nie uiszczać opłat osobom bez oficjalnego identyfikatora służbowego. informować ochronę hotelową, recepcję lub policję o niepokojących próbach. Jeżeli tablica zostanie skradziona – natychmiast kontakt z policją (najczęściej odzyskują ją). Najlepszym wyjściem jest rezerwacja noclegu w Sopocie czy w domku w górach z parkingiem dla gości.
• Dla właścicieli pensjonatów / apartamentów udostępnić gościom mapę parkingów miejskich i prywatnych – zaznaczyć regulamin, ceny, godziny opłat. rozważyć własny parking z ochroną i czytelnie umieszczonym regulaminem. Informować o środkach ostrożności (np. śruby przeciwkradzieżowe do tablic).
• Dla samorządów i mediów publikować komunikaty dwujęzyczne ostrzegające przed fałszywymi parkingowymi, intensyfikować patrole w sezonie letnim w pobliżu turystycznych obiektów., przemyśleć wprowadzenie lub kontrolę stawek ŚSPP – i ich proporcjonalności.